Szanowni Państwo,
Dyrektorzy i Nauczyciele,
zgodnie z art. 4a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty szkoły
i placówki zapewniające uczniom dostęp do internetu są obowiązane podejmować działania zabezpieczające uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności zainstalować i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające.
O doborze konkretnych środków i form realizacji litery przepisu 4a decyduje dyrektor szkoły, ponieważ zgodnie z ustawą o systemie oświaty (art. 39 ust. 1 pkt 3), sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne.
Zapis ten utrzymano również w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (art., 27). Ponadto w art. 1 pkt. 21 tej ustawy podkreślono,
że system oświaty zapewnia w szczególności upowszechnianie wśród dzieci
i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń, w tym związanych z korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych, i sytuacji nadzwyczajnych.
W związku z niepokojącymi doniesieniami dotyczącymi pojawiających się zagrożeń w internecie zwracam się z uprzejmą prośbą o zwrócenie szczególnej uwagi na poniższe informacje.
Jednocześnie proszę o zorganizowanie spotkań z rodzicami i uczniami, podczas których możliwe będzie omówienie kwestii dotyczących bezpiecznego korzystania z zasobów internetu przez uczniów.
Gry komputerowe to bardzo popularna forma rozrywki dla dzieci i młodzieży. 60% dzieci w wieku 4-14 lat używa komputera do grania, a 94% nastolatków
w wieku 12-17 lat gra w gry wideo.
Gry komputerowe mogą wspierać rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dzieci. Wpływają pozytywnie na: spostrzegawczość, reakcje na bodźce, zdolności przestrzenne, procesy myślowe oraz koncentrację uwagi. Poprawiają refleks i koordynację wzrokowo-ruchową oraz ćwiczą umiejętność współdziałania w grupie.
Jednak nadmierne granie może powodować problemy z koncentracją uwagi przez dłuższy czas, zaniedbywania nauki, aktywności fizycznej, kontaktów z rodziną i kolegami. Może ono prowadzić również do rezygnacji z innych zainteresowań, a nawet zaniedbywania czynności takich, jak jedzenie czy sen. W skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do uzależnienia.
W naszym kraju wiele gier komputerowych oznaczonych jest wg systemu PEGI (Pan-European Game Information). Jest to ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier stworzony przez producentów gier w celu udzielenia rodzicom w Europie pomocy w podejmowaniu świadomych decyzji o zakupie gier komputerowych. Symbole PEGI znajdują się na opakowaniu gry. Wskazują one następujące kategorie wiekowe: 3, 7, 12, 16 i 18 lat, nadane zgodnie z zawartością gry
i poziomem rozwoju młodego użytkownika. Na stronie internetowej www.pegi.info można sprawdzić klasyfikację gry i jej kategorię wiekową.
W systemie PEGI poza klasyfikacją wiekową można znaleźć oznaczenia informujące o potencjalnie szkodliwych treściach występujących w grze, takich jak przemoc, wulgaryzmy czy hazard. Przed zakupem gry warto zapoznać się
z jej klasyfikacją, aby podjąć przemyślaną decyzję.
Gry zawierające agresję i brutalną przemoc powodują wzrost poziomu agresji
u dzieci, uczą wrogich zachowań wobec innych ludzi oraz tego, że jedynym sposobem na rozwiązywanie problemów jest używanie siły.
Media donoszą o nowej grze pn. „Blue Whale Challenge” czyli „niebieski wieloryb”, która pojawiła się w internecie i zagraża życiu dzieci
oraz nastolatków. Z doniesień medialnych wynika, że początek gry miał miejsce w Rosji, gdzie już ponad setka młodych internautów popełniła samobójstwo.
Z doniesień mediów wynika, że gra jest bardzo popularna i wzbudza zainteresowanie młodych internautów. Psychologowie ostrzegają,
że szczególnie narażone na udział w grze są osoby o niskiej samoocenie
i poczuciu własnej wartości.
Z informacji uzyskanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wynika,
że aktualnie Prokurator Okręgowy w Szczecinie prowadzi śledztwo w sprawie usiłowania doprowadzenia trójki małoletnich do targnięcia się na własne życie pod wpływem wspomnianej gry.
Mając na uwadze powyższe informacje zwracam się z prośbą o podjęcie działań zmierzających do zapoznania rodziców z zagrożeniami płynącymi
z uczestnictwa we wspomnianej grze, szczególnie tymi tragicznymi. Warto podkreślić, że nie wszystko, co pojawia się w internecie, chociaż modne,
jest bezpieczne i rozsądne. Podejmowane działania nie powinny w żaden sposób przyczyniać się do reklamy wyżej wymienionej gry wśród dzieci.
Proszę również, aby podczas spotkań z rodzicami zachęcać ich do rozmowy
z dzieckiem, omówienia jego aktywności w internecie, dopytania o ewentualne problemy, z jakimi być może się boryka. Dodatkowo istotne jest, aby zwrócić uwagę na zachowanie ucznia w ostatnim czasie – jego ogólne samopoczucie, poziom zmęczenia, rodzaj filmów i muzyki jakiej słucha. Należy również wspomnieć o możliwości założenia filtrów ochrony rodzicielskiej, aby uchronić dziecko przed szkodliwymi treściami.
Poniżej przekazuję informacje zamieszczam dotyczące zachowania bezpieczeństwa w korzystaniu z gier komputerowych:
• Określ zasady dotyczące czasu, jaki twoje dziecko może przeznaczać na gry komputerowe.
• Zadbaj o to, aby dziecko nie grało codziennie, ale też nie rób tradycji
z tej formy spędzania czasu. Jeśli ustalisz, że w waszym domu gra się w określone dni, np. w piątki i niedziele, dziecko przez cały tydzień będzie żyło oczekiwaniem na włączenie komputera.
• Zainteresuj się, w co gra twoje dziecko i czy gra jest dla niego odpowiednia. Porozmawiaj z dzieckiem o grach, z których korzysta, sprawdź, czego może się z nich nauczyć.
• Zanim kupisz swojemu dziecku grę, upewnij się, że jest odpowiednia do jego wieku. Może ci w tym pomóc system oceny gier PEGI.
• Zwróć uwagę, czy w zachowaniu twojego dziecka nie pojawiają się sygnały uzależnienia od komputera.
• Upewnij się, że twoje dziecko z powodu grania nie zaniedbuje obowiązków domowych i szkolnych.
• Sprawdź, czy gra jest pozbawiona mikropłatności.
• Pamiętaj, że istnieją minigry, które nie wymagają instalacji, a zawierają treści nieodpowiednie dla dzieci.
• Zwróć uwagę na to, czy w grze można kontaktować się z innymi graczami.
Jeśli tak – sprawdź, czy znajomości, jakie zawiera twoje dziecko, są bezpieczne. Kontakt z innymi użytkownikami może być potencjalnym źródłem niebezpiecznych sytuacji i podejmowania ryzykownych zachowań.
Gdzie można uzyskać pomoc
W celu uzyskania porad i wskazówek rodzice mogą dzwonić pod nr telefonu 800 100 100, oferujący bezpłatną i anonimową pomoc dla dorosłych (rodziców, nauczycieli, pedagogów). Dzieci i młodzież, którzy potrzebują pomocy, chcą z kimś porozmawiać o swoich problemach mogą dzwonić pod
nr telefonu 800 121212 (Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży Rzecznika Praw Dziecka).
Pozostałe działania MEN
W projekcie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, która zacznie obowiązywać od roku szkolnego 2017/2018 podkreślono, że jedną z najważniejszych umiejętności rozwijanych
w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest m.in. sprawne
i odpowiedzialne posługiwanie się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi w procesie uczenia się. Wskazano również, że szkoła podstawowa przygotowuje uczniów do świadomego i odpowiedzialnego korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Wyposaża
ich w kompetencje potrzebne do korzystania z różnych cyfrowych zasobów informacyjnych, wyszukiwania i krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi użytkownikami sieci.
W ramach realizowanego od 1 września 2016 r. pilotażu programowania, poprzedzającego wprowadzenie w roku szkolnym 2017/2018 do podstawy programowej nauki programowania już od pierwszego etapu edukacyjnego, prowadzony jest szereg działań (szkolenia, warsztaty, konferencje, przygotowanie materiałów informacyjnych i szkoleniowych) dla nauczycieli, pomagających im przygotować się do realizacji tego zadania. Wzrost kompetencji w zakresie wykorzystywania TIK na zajęciach pozwoli
na sprawniejsze reagowanie w przypadkach zaobserwowanego niewłaściwego wykorzystania urządzeń cyfrowych przez uczniów.
Uprzejmie informuję, że w ramach celu szczegółowego Nr 1 Rządowego programu wspomagania w latach 2015–2018 organów prowadzących szkoły
w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach – „Bezpieczna+” (przyjęty uchwałą nr 89 /2015 R.M.), przez Stowarzyszenia Miasta w Internecie i Fundację Nowoczesna Polska, jest realizowane zadanie publiczne pn. „Poprawa kompetencji pracowników szkoły, uczniów
i ich rodziców w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni
oraz reagowania na zagrożenia”.
Zadanie polega na opracowaniu i wdrożeniu warsztatów skierowanych
do uczniów, rodziców i nauczycieli oraz opracowania pakietów materiałów edukacyjnych przeznaczonych dla uczniów, rodziców i nauczycieli z zakresu bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni i bezpiecznego korzystania z nowych technologii. Realizatorzy projektu prowadzą szkolenia wyłonionych spośród nauczycieli edukatorów prowadzących warsztaty w szkołach, rozpowszechniają przygotowane materiały edukacyjne oraz we współpracy z kuratorami oświaty przeprowadzają spotkania informacyjne. Warsztaty odbywają się w szkołach na terenie całego kraju oraz dodatkowo są wspomagane działaniami
e-learningowymi prowadzonymi na internetowej platformie edukacyjnej przygotowanej przez każdego z realizatorów zadania:
www.cyfrowobezpieczni.pl oraz www.cybernauci.edu.pl.
W wyniku realizacji projektów przyjętych w konkursie zostały opracowane liczne materiały informacyjno-edukacyjne z zakresu bezpiecznego korzystania
z internetu oraz modele działań interwencyjnych.
Mając na uwadze dużą przydatność powstałych produktów także w ramach innych projektów w działaniach wychowawczo-profilaktycznych w szkołach
i placówkach oświatowych, Ministerstwo Edukacji Narodowej zamieściło informacje na stronie internetowej wraz z „Standardem bezpieczeństwa online placówek oświatowych" oraz innymi materiałami.
Dodatkowo, w Ministerstwie Edukacji powstaje Zespół, którego zadaniem jest podjęcie szerokorozumianych działań prewencyjnych na rzecz bezpieczeństwa uczniów w internecie.
Nie zapominajmy, że problemy dzieci i młodzieży, mimo że dla nas dorosłych wydają się błahe i nieistotne, dla nich mogą być bardzo poważne, niekiedy wydają się być sytuacją bez wyjścia.
Dziękując Państwu za dotychczasowe uwrażliwianie uczniów
w zakresie bezpiecznego korzystania z zasobów internetu proszę o dalsze działania dotyczące cyberbezpieczeństwa.
Z wyrazami szacunku
Dz.U. z 2016 r., poz. 1943 z późn.zm.
Gry w życiu uczniów, Instytut Badań Edukacyjnych, 2014.
The report of the APA Task Force on Violent Media, American Psychological Association, 2015.
Więcej o bezpieczeństwie dzieci i młodzieży w Internecie: www.dyżurnet.pl, www.ore.edu.pl, www.akademia.nask.pl, www.kursor.edukator.pl, www.saferinternet.pl, www.plikifolder.pl.
Dostępnymi pod adresem: https://bezpiecznaszkola.men.gov.pl/programy/bezpieczna-i-przyjazna-szkola/dzialania-krajowe/. Materiały na temat bezpieczeństwa i zagrożeń w sieci dostępne są również na stronnie: http://bezpiecznyinternet.edu.pl/.
Na stronie internetowej Fundacji Odkrywców Innowacji i Fundacji Drabina Rozwoju http://wiedza.bezpiecznyinternet.edu.pl/wyszukiwarka/wybor powstała także baza, która zawiera wyselekcjonowane, materiały na temat bezpieczeństwa i zagrożeń w sieci. W sumie zawiera ona 393 pozycje wydawnicze uporządkowane tematycznie wraz z linkami. W bazie zebrano
i opisano również 133 hasła/definicje związane z terminologią internetową oraz 60 działań realizowanych na rzecz bezpiecznego korzystania z internetu.
Na stronie internetowej Fundacji Dla Kultury.pl: www.ambasadorzy.kulturaonline.pl działa platforma e-learningowa, na której zmieszczone są szkolenia.
Struktura Sieci internetowej w MOW Rudy
W ośrodku wychowankowie mają dostęp do internetu w szkole na lekcjach informatyki oraz na internacie w specjalnie przygotowanej do tego sali.
W obu obiektach komputery z których korzystają wychowankowie oparte się na systemie Linux bardzo bezpiecznym i stabilnym systemie komputerowym.
System Linux Mint posiada wbudowany program kontroli rodzicielskiej.
Aktualizacje oprogramowania to kolejny atut każdego Linuksa, wykryte i zgłoszone przez użytkowników błędy są poprawiane niemal natychmiast, czasem zajmuje to kilka dni a czasem kilka godzin. Aktualizacje dystrybucji obejmują nie tylko system ale także zainstalowane programy, przy tym należy podkreślić, że aktualizacjom podlegają tylko obecne w systemie pakiety, nie ma mowy o dodawaniu czegokolwiek bez zgody użytkownika.
Oprócz domyślnych, systemowych ustawień bezpieczeństwa Linux zawiera także programy, które w tym pomagają. Podstawową aplikacją jest zapora ogniowa ufw, która działa w trybie tekstowym (konsolowym). Do wygodnego zarządzania regułami służy graficzny interfejs Gufw. Obsługuje typowe zadania, takie jak wstępnie skonfigurowane blokowanie lub zezwalanie, wspólne p2p, czy indywidualne porty oraz wiele innych. Dla bardziej wymagających i zaawansowanych użytkowników przeznaczony jest Firestarter.
Administrator i opiekun pracowni w prosty sposób jest w stanie zablokować dowolna stronę WWW.
Uczniowie korzystają z pracowni zawsze pod opieką nauczyciela i wychowawcy.
Szkolenia dla wychowanków:
7 lutego odbył się dzień bezpiecznego internetu , w ramach którego odbyły się prace warsztatowe w klasach i szkolenie z bezpieczeństwa w sieci.
Na bieżąco w ciągu całego roku szkolnego podczas prowadzenia zajęć godziny wychowawczej w szkole czy też na zajęciach nauki własnej prowadzonej w internacie przez wychowawcę uwzględnia się również tematykę niebezpieczeństw, które niesie ze sobą niewłaściwe korzystanie z technologii informatycznej, gier komputerowych oraz z Internetu. Uczniowie zapoznają się z metodami postępowania w przypadku napotkania sytuacji awaryjnej lub wirusa komputerowego. Omawiano zasadę działania programów antywirusowych oraz konieczność ich stosowania.
Nasz MOW posiada również certyfikat placówki "Chroniącej Dzieci", dzięki któremu na bieżąco aktualizuje się i przeciwdziała niebezpieczeństwom czyhającym w sieci.